Πέντε χρόνια τώρα η πολιτική της απαξίωσης όχι μόνο της εργασιακής μας δύναμης αλλά και της ζωής μας συνολικά (γνωστή και ως «μνημόνια») συνεχίζεται ακάθεκτη. Την εξυπηρετούν και την προωθούν τόσο η δεξιά όσο και η αριστερά του κράτους και του κεφαλαίου.
Πέντε χρόνια τώρα έχουμε υποφέρει τα πάνδεινα και έρχεται σήμερα το καπιταλιστικό κράτος να μας διαβεβαιώσει, με τη ψήφιση του 3ου μνημονίου, ότι θα συνεχίσουμε να υποφέρουμε: μειώσεις μισθών και συντάξεων, περικοπές στις δαπάνες υγείας και εκπαίδευσης, ανύπαρκτα επιδόματα ανεργίας, αύξηση της άμεσης φορολόγησης των κατοικιών μας, αύξηση της έμμεσης φορολογίας στα τρόφιμα, την εστίαση, τα μέσα μεταφοράς.
Τι είναι τελικά ένα Μνημόνιο;;;
Το σύνολο νόμων που κωδικοποιείται ως μνημόνιο έχει την καταγωγή του στα Προγράμματα Δομικής Προσαρμογής που εφαρμόστηκαν σε πρώην αποικίες στην Αφρική τη δεκαετία του 1970. Εκεί, εφαρμόστηκε μια πρωτοφανής λεηλασία του δημόσιου πλούτου και της ζωής των προλετάριων με σκοπό να αυξήσουν τα κέρδη τους τα αφεντικά και να γίνουν οι πρόσφατα ανεξαρτητοποιημένες χώρες “κανονικές”. Αυτή η “κανονικοποίηση” προτάθηκε και στην Ελλάδα από πρωθυπουργούς και κυβερνητικά στελέχη. Αυτό που αποκρύβουν είναι ότι για να γίνει η χώρα “κανονική” έπρεπε να μετατραπεί σε εσωτερική [εντός της Ε.Ε.] αποικία χρέους. Με πρόσχημα το χρέος που πρέπει να πληρωθεί, το κράτος μετασχηματίζεται σε μια μορφή διαφορετική από αυτή που ξέραμε παλιά, όταν ενσωμάτωναν την εργατική τάξη μέσω των παροχών του κοινωνικού κράτους. Εν μέσω κρίσης, κάποιες επιχειρήσεις κερδίζουν περισσότερα, άλλες επιβιώνουν απλώς, αρκετές κλείνουν ή συγχωνεύονται και η εργατική τάξη υποτιμάται σε σημεία αδιανόητα ως σήμερα. Μαζική ανεργία, μεγάλες μειώσεις μισθών, αυτοκτονίες όσων βρίσκονται σε δεινή οικονομική θέση, ενώ η υγεία, η πρόνοια και η παιδεία γίνονται πολυτελή αγαθά, που πρέπει να πληρώσεις για να έχεις.
Η αστική τάξη κατακτά μέσω των μνημονίων καλύτερες θέσεις μάχης στο πεδίο του κοινωνικού ανταγωνισμού. “Η Κρίση είναι ευκαιρία” για τα αφεντικά, όπως έλεγε κι ένα λαμόγιο υπουργός του ΠΑΣΟΚ. Για όσους βέβαια είναι αρκετά ικανοί για να επιβιώσουν, τα κέρδη είτε εξασφαλίζονται είτε αυξάνονται χάρη στη μείωση των μισθών, τις ευκολότερες και μαζικότερες απολύσεις, τις κάθε είδους υποχωρήσεις των εργατών και τις διευκολύνσεις που παρέχει το κράτος στους επενδυτές. Η δυσκολία των επιχειρήσεων να δανειστούν από τις τράπεζες είναι κάτι που οι ήττες της εργατικής τάξης αναπληρώνουν οικονομικά, και με το παραπάνω.
Η επίθεση μέσω του 3ου Μνημονίου
Τα προαπαιτούμενα μέτρα που ψηφίστηκαν και αυτά που θα ψηφιστούν αφορούν τέσσερις επιμέρους πλευρές της συνολικότερης επίθεσης εις βάρος της τάξης μας. Πιο συγκεκριμένα αφορούν:
1) το φορολογικό σύστημα
2) την αγορά μισθωτής εργασίας
3) το συνταξιοδοτικό σύστημα
4) τη συσσώρευση μέσω λεηλασίας.
1) Φορολογικό σύστημα
Μέσω της αύξησης της άμεσης και έμμεσης φορολογίας οι καπιταλιστές εξαπολύουν μια νέα επίθεση στον άμεσο μισθό μας. Πιο συγκεκριμένα με τα νέα μέτρα προβλέπεται:
- Αύξηση του ΦΠΑ από 13% σε 23% σε μια σειρά βασικά τρόφιμα Μόνο από τις αυξήσεις στα τρόφιμα υπολογίζεται ότι η ετήσια ζημιά στις τσέπες μας θα φτάσει τα 160 ευρώ ανά οικογένεια.
- Αύξηση του ΦΠΑ από 13% στο 23% σε μετακινήσεις (βλ. εισιτήρια των ΜΜΜ, κόμιστρα των ταξί), νοσήλια σε ιδιωτικές κλινικές, εστιατόρια, φροντιστήρια ξένων γλωσσών και Η/Υ κλπ.
- Αύξηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ και διατήρησή της για τα χαμηλότερα. Επίσης διατήρηση του ΕΝΦΙΑ για το 2015, το 2016…
- Κατασχέσεις-εξπρές ακόμα και της πρώτης κατοικίας.
- Άρση περιορισμών για κατασχέσεις μισθών κάτω από το υπάρχον όριο των 1.500 ευρώ
- Τα μέτρα θίγουν και άλλες κοινωνικές τάξεις: αύξηση της φορολόγησης των αγροτών και των μικρών, ατομικών επιχειρήσεων, με ταυτόχρονη αύξηση της προκαταβολής ΦΠΑ.
2) Αγορά μισθωτής εργασίας
Ιδιωτικός και Δημόσιος Τομέας
- Διεύρυνση της κυριακάτικης λειτουργίας των καταστημάτων
- Ημιαυτόματες περικοπές δαπανών σε περίπτωση αποκλίσεων από τους πολύ υψηλούς στόχους του πρωτογενούς πλεονάσματος (1% το 2015, 2% το 2016, 3% το 2017) με περαιτέρω συμπίεση του μισθολογικού κόστους στο δημόσιο
- Μέτρα πειθάρχησης, εντατικοποίησης της εργασίας και αύξησης της παραγωγικότητας αυτής με
- Αξιολογήσεις
- Αλλαγή των νομικών προϋποθέσεων για κήρυξη απεργίας
- Αναδιάρθρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων
- Απελεύθερωση των ομαδικών απολύσεων κλπ.
3) Συνταξιοδοτικό σύστημα
Σχετικά με το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης τα νέα μέτρα προβλέπουν
- Νέα υψηλότερα όρια συνταξιοδότησης, άρα επιμήκυνση της περιόδου εκμετάλλευσης της εργασίας μας
- Ενοποίηση των ταμείων, αρχικά επικουρικής, σύνταξης με προς τα κάτω προσαρμογή των συντάξεων μέσω της έμμεσης εφαρμογής του μέτρου της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος
- Σταδιακή κατάργηση των πρόωρων συντάξεων από 01.07.2015 έως το έτος 2022
- Σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ από τις αρχές του 2019,
- Συνολική μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 2,5-3 δις ευρώ μόνο την περίοδο 2015-2016
- Πάγωμα της κρατικής επιχορήγησης σε ονομαστικούς όρους στα σημερινά επίπεδα μέχρι το 2021 παρά την αύξηση του αριθμού συνταξιούχων
- Μεγαλύτερη μετακύλιση κόστους υγειονομικής περίθαλψης στις πλάτες μας
- Δομική αναδιάρθρωση του συνταξιοδοτικού συστήματος με την ολοένα στενότερη σύνδεση εισφορών και αποδιδόμενων συντάξεων(σταδιακή μετατροπή του χαρακτήρα του συστήματος από κατά βάση αναδιανεμητικό σε ανταποδοτικό).
4) Συσσώρευση μέσω λεηλασίας (βλ. ιδιωτικοποιήσεις και επενδύσεις)
Το πακέτο προβλέπει μεταξύ άλλων:
- Διασφάλιση της ανεξαρτησίας της ΕΛΣΤΑΤ, της διοίκησης των τραπεζών και του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, δηλαδή τη διασφάλιση του ελέγχου τους από τους δανειστές και τη Διεθνή του κεφαλαίου·
- Ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με άλλα 25 δις ευρώ όπου θα προστεθεί στα 38 δις δημόσιου χρέους που ήδη δόθηκαν στις τράπεζες για τη διάσωσή τους. Η ανακεφαλαιοποίηση θα επιφέρει περαιτέρω συγκεντροποίηση του τραπεζικού τομέα, μαζικές απολύσεις εργαζομένων και εκχώρηση μέρους των περιουσιακών τους στοιχείων στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια με ταυτόχρονη συρρίκνωσης του δικτύου τους·
- Δημιουργία ενός ανεξάρτητου Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (Ταμείο Δημόσιου Πλούτου) που θα περιλαμβάνει στοιχεία των τραπεζών (συμμετοχές και θυγατρικές σε Ελλάδα και εξωτερικό, ακίνητα, εγγυήσεις δανείων κλπ) και τα στοιχεία του ΤΑΙΠΕΔ, όπως μετοχές κρατικών επιχειρήσεων (ΟΤΕ, ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ, Ελευθέριος Βενιζέλος κλπ.), οι υποδομές (αεροδρόμια, μαρίνες, περιφερειακά λιμάνια κλπ) καθώς και η κρατική ακίνητη περιουσία (πρώην αεροδρόμιο στο Ελληνικό, κρατικές εκτάσεις και κτήρια).
Η Οργάνωση της Αντίστασής μας
Μετά την ψήφιση του τρίτου Μνημονίου βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο για τη συνέχιση του αγώνα. Είμαστε αναγκασμένοι να επινοήσουμε κινηματικούς, ανταγωνιστικούς τρόπους με τους οποίους να αρνούμαστε στην πράξη τις συνέπειες της εφαρμογής του Μνημονίου. Είμαστε αναγκασμένοι να βρούμε τρόπους να υπερασπίσουμε τον άμεσο και έμμεσο μισθό μας ενάντια στην άνευ προηγουμένου λεηλασία του, να προστατευτούμε από την ανεργία, ικανοποιώντας άμεσα τις ανάγκες μας.
Αν θέλουμε να ανοίξουμε μια συζήτηση για αυτό το ζωτικό ζήτημα επιβάλλεται να αναστοχαστούμε ό,τι έχει προηγηθεί τα 5 τελευταία χρόνια της έντασης της κρίσης και να αντλήσουμε διδάγματα:
1) Η άνοδος της αριστεράς του κεφαλαίου προωθήθηκε και μέσα από μια διαδικασία ενσωμάτωσης των κοινωνικών κινημάτων, βλ. συριζάδικα «δίκτυα κοινωνικής αλληλεγγύης» που παθητικοποίησαν την κοινωνία τα προηγούμενα χρόνια, μοίρασαν την φτώχεια και άνοιξαν πολιτικά το δρόμο στο νέο μνημόνιο. Σε σχέση με τους αγώνες της προηγούμενης περιόδου, ο Σύριζα μετέτρεψε κάποιους σε προεκλογική του σημαία (καθαρίστριες, διαθεσιμότητες και αξιολόγηση στο δημόσιο, ερτ), ενώ προχώρησε ακόμα στη δημιουργία «κινημάτων» μεσολαβημένων από το ίδιο το κράτος, βλ. τις φιλοκυβερνητικές συγκεντρώσεις στο Σύνταγμα τον Φλεβάρη. Τέλος χρησιμοποιώντας τα κοινωνικά κινήματα ως όχημα κατάφερε να επανανομιμοποιήσει το πολιτικό σύστημα και το ίδιο το κράτος.
2) Συγκεκριμένα: Μεταξύ 2010 και 2012, το κοινωνικό κίνημα που αναδύθηκε αμφισβήτησε σοβαρά την πολιτική ως διαχωρισμένη δραστηριότητα. Δεν ήταν μόνο το κοινοβούλιο που θεωρούνταν σταθερά ένας θεμιτός στόχος (με τους βουλευτές να δέχονται επιθέσεις, ακόμη και βίαιες, όταν γίνονταν αντιληπτοί στον δημόσιο χώρο), αλλά και οι παραδοσιακοί διαμεσολαβητικοί θεσμοί (όπως τα συνδικάτα, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης κλπ), οι οποίοι είδαν την ικανότητά τους στη δημιουργία συναίνεσης να υπονομεύεται σοβαρά. Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρ’ όλα αυτά, και όλα τα αριστερά κόμματα, εργάστηκαν προς την αντίθετη κατεύθυνση: η υποστήριξη μιας κριτικής των υπαρχόντων εθνικών πολιτικών θεσμών και της νομιμότητάς τους θα ήταν παντελώς αντιφατική και παράλογη για ένα κοινοβουλευτικό πολιτικό κόμμα. Το αποτέλεσμα είναι, με το 3ο μνημόνιο, η οργή και η αντίσταση να έχουν παραχωρήσει τη θέση τους στην αδράνεια και την μοιρολατρία.
3) Το χρέος δεν είναι ούτε δημόσιο ούτε εθνικό, δεν είναι χρέος της « χώρας μας». Είναι μια μορφή ταξικής επίθεσης και τρομοκρατίας για να ενταθεί η εκμετάλλευσή μας και να δημιουργηθούν καλύτερες συνθήκες για την καπιταλιστική ανάπτυξη. Δεν υπάρχει «χρέος της χώρας» γιατί δεν υπάρχει «κοινό πρόβλημα» εργατών και αφεντικών. Κάθε υποτιθέμενη λύση του ζητήματος του χρέους που το τοποθετεί σε εθνικά πλαίσια (επαναδιαπραγμάτευση, μερική ή ολική διαγραφή κλπ) προϋποθέτει μια «φιλολαϊκή» κυβέρνηση που θα πάρει υποτίθεται φιλεργατικά μέτρα· εν ολίγοις, συνεπάγεται τη διαρκή αναπαραγωγή και προπαγάνδιση ενός κρατικιστικού και εθνικού σχεδίου διαχείρισης του καπιταλισμού, μια «υψηλή πολιτική», νέες μεσολαβήσεις, νέους μαλάκες-«σωτήρες της πατρίδας», δηλ. της τσέπης τους και της εξουσίας τους. Και παρόλο που το παραμύθι με το «φιλολαϊκό» ΣΥΡΙΖΑ τέλειωσε, νέοι λαϊκιστές απατεώνες παραμονεύουν στη γωνία.
4) Η απάντησή μας πρέπει να είναι η απάντηση των από κάτω, η άρνηση και κατάργηση του χρέους το οποίο δε βαραίνει καμιά πατρίδα, παρά μόνο εμάς, την τάξη μας και κανέναν άλλο! Άρνηση και κατάργηση του χρέους από τα κάτω σημαίνει να σταματήσουμε εμείς οι ίδιοι να πληρώνουμε το ελληνικό κράτος, τους έλληνες καπιταλιστές, τους έλληνες τραπεζίτες. Αυτό σημαίνει ότι σε πρώτη φάση στηρίζουμε το μισθό μας και τα άλλα μέσα επιβίωσής μας (όπως το σπίτι μας) αλλά γενικότερα το εντάσσουμε σε μια πρακτική επανοικειοποίησης ολόκληρου του πλούτου που εμείς οι ίδιοι παράγουμε. Όσον αφορά την υγεία/ εκπαίδευση/ μεταφορές, (ένα κομμάτι δηλ. του μισθού που δεν το παίρνουμε άμεσα σα χρήμα στο χέρι) και στα τιμολόγια των ΔΕΚΟ (νερό, φως), η άρνηση πληρωμής των λογαριασμών και των εισιτηρίων σημαίνει ότι αρνούμαστε στην πράξη τη μείωση του μισθού μας, αρνούμαστε να μετακυλιστεί το κόστος αναπαραγωγής της εργασιακής μας δύναμης από τα αφεντικά σε μας.
Πώς οργανώνουμε όμως ένα κίνημα Στάσης πληρωμών από τα Κάτω;
α) Ένα τέτοιο κίνημα θα μπορούσε να προωθήσει την αλληλεγγύη και την κινηματική συνεργασία ανάμεσα στους καταναλωτές-χρήστες και τους εργαζόμενους στις δημόσιες υπηρεσίες -οι οποίες αν και λέγονται δημόσιες στην πραγματικότητα είναι κρατικές καπιταλιστικές επιχειρήσεις (κάποιες από αυτές –ΔΕΗ, ΕΛΠΕ, ΔΕΠΑ– μάλιστα ιδιαίτερα κερδοφόρες εν μέσω κρίσης). Το κίνημα στάσης πληρωμών από τα κάτω θα προωθούσε έτσι μια συνολικότερη αντίληψη για την ικανοποίηση των αναγκών μας. Αν και οι ανάγκες μας δε θα μπορέσουν ποτέ να ικανοποιηθούν πλήρως στον καπιταλισμό, μπορούμε από σήμερα κιόλας να στηρίζουμε ο ένας τον άλλο. Με αυτήν την έννοια οι εργαζόμενοι στις δημόσιες υπηρεσίες δε θα απαιτούν μόνο καλύτερες εργασιακές σχέσεις με απεργίες κλπ, αλλά θα αμφισβητούν και τον ίδιο το ρόλο τους ως εκτελεστές κρατικών εντολών και το ίδιο ισχύει με το ρόλο των υπολοίπων ως χρηστών. Συνοψίζοντας, η άμεση ικανοποίηση των αναγκών μας απαιτεί το σπάσιμο των διαχωρισμών και την ενοποίηση των αγώνων μας.
β) Η ενοποίηση των αγώνων μας δεν είναι εφικτή όσο οι εργατοπατέρες και τα συντεχνιακά σωματεία αναπαράγουν διαχωρισμούς, προωθούν την ανάθεση, καλλιεργούν την προσκόλληση στην αστική νομιμότητα και υπονομεύουν κάθε μορφή αυτόνομης προλεταριακής οργάνωσης. Η προλεταριακή στάση πληρωμών προϋποθέτει μια νέα μορφή οργάνωσης, π.χ. κοινές γενικές συνελεύσεις εργατών-καταναλωτών όπου θα συνδιαμορφώνονται, σε ταξική κι όχι συντεχνιακή βάση, αποφάσεις για τη χρήση των υπηρεσιών, θα σαμποτάρονται αποφάσεις από τα πάνω κλπ.
γ) Επομένως ένα τέτοιο κίνημα δεν μπορεί να βρίσκεται κάτω από τον έλεγχο των κομμάτων που διαμεσολαβούν τις απαιτήσεις μας με εκπροσώπους-αντιπροσώπους και παραλύουν τις συλλογικές μας αντιστάσεις στρέφοντας μας σε «αγώνες» νομικούς ή φοροτεχνικούς Η στάση πληρωμών και χρεών από εμάς τους ίδιους βασίζεται στην άμεση από τα κάτω δράση και αποσκοπεί στην ικανοποίηση των δικών μας αναγκών κι όχι σε κάποιο σχέδιο «εθνικής σωτηρίας». Η οργάνωση τέτοιων κινηματικών πρακτικών μπορεί να βρει συμμάχους μόνο σε σωματεία που έχουν μια τέτοια οπτική και ξεφεύγουν από το συντεχνιασμό.
δ) Τέλος… από το «δεν πληρώνω» να μην καταλήξουμε στο εθελοντικό «δεν πληρώνομαι» -για το καλό της πατρίδας και του κόμματος!
ΚΑΜΙΑ ΘΥΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΠΙΣΩ ΟΣΑ ΜΑΣ ΑΝΗΚΟΥΝ
ΝΑ ΟΙΚΕΙΟΠΟΙΗΘΟΥΜΕ ΤΑ ΜΕΣΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ, ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
ΠΟΥ ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΚΕΣ ΓΕΝΙΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΑΜΕ
Οκτώβρης 2015
